آشنایی با کابوتاژ یا کران بری

آشنایی با کابوتاژ یا کران بری

کابوتاژ یا کران بری : در این مقاله قصد داریم به تعریف واژه کابووتاژ یا کران بری بپردازیم و همینطور به سوالات زیر پاسخ دهیم.

آیا همه کالاها را می توان کابوتاژ کرد؟ مقررات کابوتاژ کدام اند؟ منظور از کابوتاژ ممنوع الصدور چیست؟

کران بری یا کابوتاژ، اصطلاحی برای تجارت درون مرزی است. این اصطلاح، زمانی به کار می رود که کالا از یک گمرک به گمرک دیگری در همان کشور منتقل شود؛ حال این انتقال ممکن است، از طریق مسیر جاده‌ای، ریلی، دریایی و … انجام گیرد.

نکته قابل ذکر درباره کابوتاژ در گمرک این است که گاهی اوقات مسیر انتقال کالا به گونه ای است که کالا در بین راه از مرز خارج شده و مجدداً به داخل کشور برگشته، به گمرک مقصد می رسد. این اتفاق به دلایل گوناگونی از جمله کوتاه تر بودن مسیر یا صرفه اقتصادی پیش می آید؛ به چنین فرآیندی نیز کابوتاژ گفته می‌شود.

ناگفته نماند که اصطلاح کابوتاژ هوایی، در خصوص جا به جایی مسافر، کالا و بسته‌ پستی، بین مبدأ و مقصد یک کشور به کار می رود.

 

کاپوتاژ در تجارت کشتیرانی
کابوتاژ کالادر صورتی که حمل و نقل کالا از یک نقطه کشور به نقطه دیگر از طریق مسیر آبی (دریا یا رودخانه) انجام شود، مشمول قوانین و مقررات کاپوتاژ است و کاپوتاژ دریایی نام دارد. این فرآیند در مناطق آزاد و کشورهای دارای مرز مشترک آبی، رواج زیادی دارد.

لازم به ذکر است که کالای کابوتاژ آبی، هنگام ورود به منطقه آزاد، مشمول یک سری هزینه های گمرکی می‌گردد؛ اما سود عوارض و سود بازرگانی برای آن پرداخت نمی شود.

کاپوتاژ دریایی به یکی از اشکال زیر انجام می شود:

• جا به جایی مسافر
• حمل و نقل بار
• عملیات مستقیم و مواردی مانند گمرک و انبار ساحلی

 

برگه کاپوتاژ چیست ؟
برگه کاپوتاژ، در واقع سند جا به جایی بار از مبدأ به مقصد است که اطلاعات مربوط به کالا و شرایط حمل بار در آن درج می شود. از جمله این اطلاعات می توان به نوع کالا، تعداد آن، نحوه بسته بندی کالا، ارزش کالا، وزن بار، حجم محموله، مسیر حمل و نقل کالا، تاریخ حمل بار و نام گمرک مقصد اشاره کرد.

هدف از تنظیم برگ کاپوتاژ، حفظ سلامت و ایمنی محموله در طول مسیر جا به جایی است؛ به علاوه، این برگه، یک سند قانونی به شمار رفته و در صورت لزوم، توسط مقامات مربوطه بررسی می شود.

پس از عرضه برگه کاپوتاژ در گمرک، نوبت به ارزیابی محموله توسط گمرک می رسد. همانند کالاهای وارداتی و صادراتی، کالاهای کاپوتاژ نیز به دقت مورد بررسی قرار گرفته، نوع، تعداد و سایر ویژگی‌های آنها با موارد مندرج در برگه کاپوتاژ مطابقت داده می شود.

کدام کالاها را می توان کاپوتاژ کرد؟
کلیه کالاهایی را که صادرات آنها ممنوع نیست، می توان کاپوتاژ کرد. در مورد کالاهایی که ممنوعیت صادرات دارند، کاپوتاژ تحت شرایط خاص و با ارائه یک سری تعهدات، قابل انجام است.

لازم به ذکر است که در هنگام انتقال کالا به گمرک، پروانه کابوتاژ کالا باید به اندازه کافی اعتبار داشته باشد. در صورتی که از زمان پایان اعتبار پروانه، سه ماه بگذرد و کالا به گمرک مقصد عرضه نشود، به عنوان محموله‌ای که به مقصد نرسیده است، با آن رفتار خواهد شد؛ یعنی بر اساس قوانین کالای کابوتاژ به مقصد نرسیده، در صورت مجاز بودن کالا، مجوز خروج صادر می شود و در صورت مجاز نبودن کالا، قاچاق به شمار می رود. اگر برای ترخیص کالا در تهران و شهرهای دیگر سوالی برای شما پیش آمده است می توانید از کارشناسان تاژ ترخیص کمک بگیرید.

 

تشریفات کابوتاژ در کدام گمرک انجام می شود؟
سازمان امور گمرکی به روش های مختلفی (مثلاً آگهی) اطلاع رسانی لازم را در خصوص گمرک‌های مجاز برای انجام تشریفات کابوتاژ، انجام می دهد؛ البته علاوه بر موارد اعلام شده، گاهی اوقات تشریفات کاپوتاژ در سایر گمرک ها نیز انجام می شود؛ اما این کار فقط با اجازه اداره کل گمرک و پس از بررسی‌های لازم صورت می گیرد.

نکته شایان ذکر این است که خروج کالای کابوتاژ و ورود مجدد آن به کشور، فقط در نقاطی مجاز است که اولاً گمرک داشته باشند؛ ثانیاً گمرک آنها، مجوزهای مورد نیاز برای انجام تشریفات کابوتاژ را داشته باشد.

 

کاپوتاژ کالای ممنوع الصدور

همان طور که پیشتر توضیح دادیم، در صورتی که کالایی ممنوعیت صادرات داشته باشد، نمی توان آن را به روش کران بری حمل و نقل نمود؛ مگر در شرایط خاصی که مجوزهای لازم از اداره گمرک دریافت شوند. در قسمت بعد شرایط کابوتاژ در گمرک را به طور کامل توضیح می دهیم.

 

مقررات و شرایط کالای کاپوتاژ
اداره گمرک برای کاپوتاژ کالا، قوانین و مقرراتی وضع کرده است که در ادامه برخی از مهم‌ترین آنها را توضیح می‌ دهیم:

برای انتقال کالا از گمرک مبدأ به گمرک مقصد، اداره گمرک، یک محدودیت زمانی تعیین می کند. در طی این مدت باید کالا به مقصد برسد؛ در غیر این صورت مشمول جریمه خواهد شد. لازم به توضیح است که بازه زمانی مذکور بر حسب عواملی مانند نوع وسیله نقلیه، شرایط مسیر و شرایط آب و هوایی فصل تعیین می گردد.
صاحبان کالای کاپوتاژ، باید در تمام مسیر حمل بار (از مبدأ تا مقصد) برگه کاپوتاژ یا همان اظهارنامه بار را همراه داشته باشند.
صاحبان کالا حق ندارند، بار را از مسیر مشخص شده، منحرف کنند.
اگر در بین راه مشکل یا حادثه ای پیش آید و احتمال دیر رسیدن کالا به مقصد وجود داشته باشد، باید برای تمدید زمان، درخواست داد و علت تاخیر را گزارش کرد. اداره گمرک شرایط را بررسی نموده و بر اساس آن زمان را تمدید می کند. اطلاعات مربوط به این اتفاق باید در اختیار گمرک مقصد نیز قرار گیرند.
اگر درخواست تمدید بازه زمانی معین شده توسط گمرک، پس از منقضی شدن پروانه کابوتاژ باشد، حتی در صورت موجه بودن علت تأخیر، مشمول جریمه خواهد بود.
در خصوص کالاهای ممنوع الصدور یا غیر مجاز، اگر درخواست تمدید بعد از تاریخ انقضای پروانه کاپوتاژ باشد، اداره گمرک، جریمه انتظامی را نیز برای آن در نظر می گیرد.
در برخی شرایط، می توان مقصد کالا را تغییر داد؛ در این شرایط، گمرک مبدأ باید مقصد را در پروانه کابوتاژ تغییر دهد؛ البته این کار در صورتی امکان‌پذیر است که کالا در زمره کالاهای ممنوع الصدور، غیر مجاز یا مشروط قرار نگیرد.

کاپوتاژ خودرو چیست؟
به طور کلی دو نوع کاپوتاژ داریم؛ یکی کاپوتاژ کالا در گمرک که به تجارت درون مرزی مربوط می شود و در این نوشتار با آن آشنا شدیم؛ دیگری کاپوتاژ کردن خودرو. این اصطلاح زمانی به کار می رود که بخواهیم با خودروی شخصی خود از کشور خارج شویم. در این صورت باید یک سری مدارک را به گمرک تحویل داده و مجوز کاپوتاژ ماشین شخصی دریافت کنیم.

 

نگارنده مقاله آشنایی با کابوتاژ یا کران بری : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا