معنی فیاتا و کاربرد آن در حمل و نقل بین المللی

معنی فیاتا و کاربرد آن در حمل و نقل بین المللی

مفهوم فیاتا و کاربرد آن : اگر قصد دارید به دنیای تجارت بین المللی وارد شوید حتما باید با مفاهیم و اصطلاحات این حوزه آشنا شوید. در دنیای پیچیده تجارت بین‌المللی، حمل و نقل کالا از چالش‌های همیشگی صادرکنندگان و واردکنندگان بوده است. فرایندهای پیچیده گمرکی، هزینه‌های بالا و عدم وجود قوانین و مقررات یکپارچه چالش‌های متعددی را در مسیر حمل و نقل کالا ایجاد کرده است.

در این میان، فدراسیون بین‌المللی فورواردرهای حمل و نقل (FIATA) به عنوان یک سازمان غیر دولتی، تلاش می‌کند تا فرآیند حمل‌ونقل بین‌المللی برای تجار آسان‌تر شود و قوانین و مقررات به صورت منظم اجرا گردد.

گفتنی‌ست، انجمن شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایران عضو پیوسته فیاتا است و بیش از یکصد شرکت فورواردی ایرانی عضو وابسته به fiata هستند. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درخصوص اسناد فیاتا و قوانین و مزایای آن بیشتر بدانید، با تاژ ترخیص همراه باشید.

 

مفهوم فیاتا 
فیاتا که در سال 1926 میلادی تاسیس شد، بزرگترین سازمان بین‌المللی در حوزه حمل و نقل بین‌المللی کالا است. این فدراسیون خصوصی با بیش از 40 هزار عضو در 150 کشور جهان، نماینده صنعت فورواردی در سطح جهان بوده و به عنوان یک شریک اصلی با سازمان‌های بین‌المللی مانند شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (ECOSOC) همکاری می‌کند.

همچنین فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگزاران حمل و نقل با نام لاتینInternational Federation of Freight Forwarders Associations شناخته می‌شود.

 

اسناد فیاتا شامل چه مواردی می‌شود؟
فیاتا برای تسهیل حمل و نقل بین‌المللی کالا، مجموعه‌ای از اسناد استاندارد را طراحی و ترویج کرده است. این اسناد شامل موارد زیر می‌شود:

بارنامه فیاتا (FBL)
بارنامه فیاتا سندی قابل انتقال است که بین فورواردر و صاحب کالا تنظیم می‌شود. این سند شامل اطلاعات مهمی مانند نام و آدرس فرستنده و گیرنده، مشخصات کالا، شرایط حمل و نقل، هزینه حمل و مسئولیت طرفین است.

حواله بار فیاتا (FCR)
حواله بار فیاتا سندی است که توسط فورواردر صادر می‌شود و مالکیت کالا را به گیرنده منتقل می‌کند. این سند قابل معامله است و می‌توان از آن به عنوان وثیقه بانکی استفاده کرد.

رسید انبار فیاتا (FWR)
رسید انبار فیاتا سندی است که توسط انباردار صادر می‌شود و نشان‌دهنده تحویل کالا به انبار است. این سند شامل اطلاعات مهمی مانند نام و آدرس انبار، مشخصات کالا، تعداد و وضعیت کالا است.

گواهی مبدا فیاتا (FCO)
گواهی مبدا فیاتا سندی است که توسط فورواردر صادر می‌شود و مبدأ کالا را تأیید می‌کند. این سند برای تشریفات گمرکی و مقررات ارزی مورد نیاز است.

بارنامه فیاتا برای حمل و نقل ترکیبی (FBLC)
این سند برای حمل و نقل کالا از طریق چندین روش حمل و نقل (مانند حمل و نقل دریایی و زمینی) استفاده می‌شود. توصیه می‌کنیم برای فهم بیشتر کارکرد این سند، با انواع بارنامه آشنا باشید.

حواله بار فیاتا برای حمل و نقل ترکیبی (FCRC)
این سند برای انتقال مالکیت کالا در حمل و نقل ترکیبی استفاده می‌شود.

رسید انبار فیاتا برای حمل و نقل ترکیبی (FWRC)
این سند برای تأیید تحویل کالا به انبار در حمل و نقل ترکیبی استفاده می‌شود.

گواهی مبدأ فیاتا برای حمل و نقل ترکیبی (FCOC)
این سند برای تأیید مبدأ کالا در حمل و نقل ترکیبی استفاده می‌شود.

سند دستورالعمل حمل فیاتا (FFI)
این سند برای شرح وظایف و تعهدات طرفین درگیر در حمل و نقل کالا استفاده می‌شود.

گواهی وزن کالا فیاتا (FIC)
این سند برای تأیید وزن کالا استفاده می‌شود.

گواهی تناسب بار فیاتا (FIT)
این سند برای تأیید تناسب بار با کانتینر استفاده می‌شود.

گواهی عدم بارگیری فیاتا (FNOS)
این سند برای تأیید عدم بارگیری کالا در کشتی یا هواپیما استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از اسناد فیاتا
اگر برایتان سوال پیش آمده است که چرا باید از اسناد فیاتا استفاده کنید و چه مزایایی برای کسب‌وکارتان دارد، به نکات زیر دقت کنید:

ایجاد یکپارچگی در حمل و نقل بین‌المللی کالا: اسناد فیاتا به عنوان یک زبان مشترک بین طرفین درگیر در حمل و نقل عمل کرده و به تسهیل و تسریع فرایند حمل و نقل کمک می‌کنند.

کاهش اختلافات بین طرفین درگیر در حمل و نقل: اسناد فیاتا با مشخص کردن وظایف و تعهدات هر یک از طرفین، اختلافات و دعاوی حقوقی را کاهش می‌دهد.

تسریع در فرایند حمل و نقل: اسناد فیاتا با استانداردسازی رویه‌ها، به فرایند کار سرعت بالایی بخشیده و بسیاری از چالش‌های گذشته را رفع کرده است.

کاهش هزینه حمل و نقل: وقتی از این اسناد استفاده کنید، به خاطر آسان‌تر و سریع‌تر شدن کل فرایند کار هزینه‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.

افزایش امنیت حمل و نقل: اسناد فیاتا با مشخص کردن مسئولیت‌ها و تعهدات هر یک از طرفین، به افزایش امنیت حمل و نقل کالا کمک می‌کنند و مانع از بروز رفتارهای غیرقانونی می‌شود.

وبسایت فیاتا
برای دسترسی بیشتر به اطلاعات به‌روز این سازمان و فعالیت‌های گسترده آن می‌توان سری به وبسایت FIATA بزنید.

فیاتا در ایران و نحوه عضویت در آن
فیاتا در کشورهای مختلف از جمله ایران دفاتر و نمایندگی دارد. انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران نماینده فیاتا در کشورمان است و در حال حاضر بیش از 100 شرکت و فرد ایرانی عضو فیاتا هستند.

به صورت کلی چهل هزار شرکت لجستیکی و فورواردری عضو این سازمان هستند و اعضای آن در 150 کشور دنیا به هشت تا ده میلیون نفر می‌‌رسد. اما اعضای فیاتا در ایران به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

اعضای پیوسته: انجمن شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایران به عنوان نماینده رسمی فیاتا در ایران شناخته می‌شود و وظایف مختلفی مانند ترویج استفاده از اسناد فیاتا، ارائه خدمات آموزشی و مشاوره‌ای به اعضای خود و دفاع از حقوق و منافع اعضای خود در مراجع بین‌المللی را بر عهده دارد.

اعضای وابسته: سایر شرکت‌های حمل و نقل بین المللی (فعال در حوزه حمل بار هوایی، دریایی و زمینی)، شرکت‌های فورواردر (واسطه بین صاحب کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل) و شرکت‌های انبارداری (بارگیری و تخلیه کالا و انبارداری بار) سایر اعضای فرعی فیاتا را در ایران تشکیل می‌دهند.

حالا اگر بخواهید در فیاتا عضو شوید، هم می‌توانید به وبسایت اصلی این سازمان مراجعه کنید و هم از طریق انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران کسب اطلاعات کنید.

باید بدانید که دوره مدیریت حمل و نقل بین المللی فیاتا در ایران برگزار می‌شود و آموزش‌ها به صورت حضوری و آنلاین اجرا می‌شوند. شما پس از گذراندن این دوره آموزشی باید خودتان را برای آزمون و دریافت مدرک آماده کنید.

قوانین فیاتا چیست؟
فیاتا برای ایجاد یکپارچگی در حمل و نقل بین‌المللی کالا، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را در حوزه قوانین عمومی فورواردی و مسئولیت و تعهدات فورواردرها، شرایط حمل و نقل فیاتا و قوانین مربوط به اسناد حمل و نقل وضع کرده است.

اما اگر می‌خواهید با برخی از مهم‌ترین جزئیات این مقررات آشنا شوید، به این موارد توجه کنید:

• امکان توزیع و نشر اسناد فیاتا تنها به شرکت‌های ملی باربری عضو فیاتا داده شده است.
• باید بر روی بارنامه شماره سریال مشخصی ثبت گردد.
• قبل از انتشار فرم بارنامه، شرکت‌های عضو باید تاییدیه آن را از دبیرخانه فیاتا بگیرند.
• حق تالیف و انتشار کلیه اسناد به صورت انحصاری برای خود فیاتا است و اعضای این انجمن حق انتشار آن‌ها را ندارند.
• مسئولیت انتشار این اسناد به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسوی برعهده انجمن‌های ملی فرا باربری است.
• محتوا و رنگ اسنادی که به سه زبان منتشر می‌شود، باید منطبق بر نمونه اصلی باشد.پ
• اسناد منتشر شده فیاتا توسط انجمن‌های هر کشور باید بین اعضا توزیع شود.

انجمن‌ها باید گزارش مربوط به توزیع اسناد یا فرم‌ها را به صورت مکتوب ارائه کنند.

مزایای عضویت در فیاتا
اگر بتوانید در فیاتا عضو شوید، هم به امکانات و خدمات آموزشی و پژوهشی آن دسترسی خواهید داشت و هم قطعا می‌توانید با شبکه جهانی اعضای فیاتا ارتباط بگیرید. از طرف دیگر، به خاطر اعتبار بسیار بالای این سازمان در سراسر دنیا، عضویت در آن می‌تواند جایگاه شغلی و اجتماعی شما را چندین درجه بالاتر ببرد و به اعتبارتان بیفزاید.

تاریخچه فیاتا
در انتهای این مقاله نگاهی به سرگذشت سازمان فیاتا می‌اندازیم تا به اهمیت و نقش اساسی آن در دنیای امروز بیشتر پی ببرید.

فیاتا در سال 1926 میلادی توسط 16 کشور در وین اتریش تاسیس شد. پس از ده سال فعالیت، به دلیل جنگ جهانی دوم فعالیت این فدراسیون به حالت تعلیق در آمد. اما در سال 1947 میلادی فعالیت فیاتا دوباره از سر گرفته شد و طی ده سال اکثر اعضای عادی آن دوباره به یکدیگر پیوستند. هم اکنون مقر فیاتا در زوریخ سوئیس واقع شده است.

علاوه بر این، فیاتا فعالیت‌های آموزشی نیز دارد و به شرکت‌ها و افرادی که در صنعت حمل و نقل فعالیت می‌کنند، آموزش‌ها و دوره‌های مختلفی ارائه می‌دهد. این آموزش‌ها شامل مواردی مانند قوانین بین المللی حمل و نقل، منابع انرژی و محیط زیست، مدیریت لجستیک و تکنولوژی حمل و نقل است.

نتیجه‌گیری

فیاتا به عنوان یک سازمان غیر دولتی شرایطی را برای شرکت‌های حمل‌ونقل و فورواردی ایجاد کرده تا آن‌ها بتوانند تحت شرایطی یکسان به کار خود ادامه دهند. درواقع اسناد فیاتا همچون قراردادهای بین المللی شرایطی را برای طرفین معامله ایجاد می‌کنند تا همه چیز قانونی پیش برود.

 

نگارنده مقاله معنی فیاتا و کاربرد آن در حمل و نقل بین المللی  : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا