آشنایی با مراجع رسیدگی به اختلافات گمركی

آشنایی با مراجع رسیدگی به اختلافات گمركی

مراجع رسیدگی اختلافات گمرکی : در این مقاله برای رفع مشکلات احتمالی در امور گمرکی شما را با مراجع مرتبط در این زمینه آشنا می‌کنیم. مراجع رسیدگی به اختلافات گمركی در تشخیص تعرفه، ارزش كالا، جریمه‌ها به غیر از موارد قاچاق گمركی، قوه قهریه (فورس ماژور) و مقررات گمركی، كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی است. این كمیسیون مركب از اشخاص ذیل است:

الف ـ چهار نفر عضو اصلی از كارمندان گمرك ایران

ب ـ دو نفر عضو اصلی از كارمندان وزارت صنعت، معدن و تجارت

پ ـ یك نفر عضو اصلی از كارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی

ت ـ یك نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران

ث ـ یك نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق تعاون

اعضاء كمیسیون، از میان افراد مطلع به امور گمركی توسط دستگاه‌های مزبور انتخاب می‌شوند.

اعضاء كمیسیون هم طراز مدیركل تلقی می‌شوند و باید حداقل دارای پانزده سال سابقه كاری مرتبط باشند و توسط رئیس گمرک ایران، وزراء مربوطه و رؤساء اتاق‌های مذكور انتخاب شوند.
به همراه هریك از اعضاء اصلی یك نفر نیز به عنوان عضو علی البدل معرفی می‌شود.

رأی كمـیسیون رسـیدگی به اختـلافات گمـركـی لازم الاجراء اسـت مگر در مواردی كه مبلغ مابه التفاوت بین نظر گمرک و مورد قبول مؤدی و یا ارزش گمركی كالایی كه اختلاف درخصوص شرایط ورود و صدور آن است، بیش از پنجاه میلیون ریال باشد كه در این صورت مؤدی می‌تواند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی تقاضای ارجاع امر به كمیسیون تجدیدنظر را بنماید.

اختلافات اشخاص با گمرک‌ها به درخواست مؤدی ابتدا در واحدهای ستادی گمرك ایران مورد اظهار نظر قرار می‌گیرد و در صورتی كه مؤدی به اعتراض خود باقی باشد پرونده از طرف رئیس كل گمرک ایران و یا شخصی كه به حكم وی به طور كتبی تعیین می‌گردد به كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی احاله می‌شود. برای طرح اختلاف در كمـیسیون مذكور صاحب كالا باید معادل نیم درصد مبلغ مورد اختلاف را به عنوان حق رسیدگی به صورت سپرده پرداخت نماید.

در صورتی كه رأی صادره به وسیله كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی در تأیید نظریه گمرک باشد مبلغ مذكور به درآمد قطعی منظور می‌گردد لكن در صورتی كه رأی به نفع صاحب كالا باشد یا اینكه با درخواست صاحب كالا اختلاف به كمیسیون تجدید نظر احاله شود و رأی كمیسیون فوق به نفع صاحب كالا باشد، مبلغ سپرده مسترد می‌گردد.
اختلافات مربوط به قاچاق گمركی در مراجع صالحه رسیدگی می‌شود.

كمیسیون در مورد استعلام تعرفه و اظهارنظر در مورد طرح‌ها و گزارش‌هایی كه از طرف رئیس كل گمرک ارجاع می‌شود نظر مشورتی می‌دهد. در مواردی كه در اجرای ماده (43) این قانون تعیین تعرفه شود برای گمرک لازم الاجراء است.

در مواردی كه در حین رسیدگی به پرونده‌ها، كمیسیون با مواردی غیر از موضوع اختلاف مواجه گردد، مراتب به رئیس كل گمرک ایران منعكس می‌شود. جلسات كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی حداقل با حضور شش نفر از اعضاء رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی اكثریت كل اعضاء (حداقل پنج نفر) معتبر است.

دلایل، توجیهات و مستندات رأی باید در متن آن تصریح گردیده و نظرات اقلیت در آن ذكر گردد. از بین اعضاء اصلی كمیسیون رسیدگی به اختلافات یك نفر رئیس و یك نفر نایب رئیس در اولین جلسه كمیسیون با رأی مخفی انتخاب و با حكم رئیس كل گمرک منصوب می‌شوند. كمیسیون تجدید نظر اختلافات گمركی مركب از اشخاص ذیل است :

الف ـ یك نفر از كارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی به انتخاب وزیر (رئیس)

ب ـ یك نفر از معاونین گمرک ایران به انتخاب رئیس كل گمرک ایران (نایب رئیس)

پ ـ یك نفر از كارمندان وزارت صنعت، معدن و تجارت به انتخاب وزیر

ت ـ یك نفر از قضات به انتخاب رئیس قوه قضائیه

ث ـ یك نفر از اعضاء هیأت رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با معرفی رئیس اتاق یا یك نفر از اعضاء هیأت رئیسه اتاق تعاون به انتخاب رئیس اتاق در مورد پرونده تعاونی‌ها

به همراه هر یك از اعضاء اصلی یك نفر نیز به عنوان علی البدل معرفی می‌شود. اعضاء كمیسیون باید حداقل دارای بیست سال سابقه كاری مرتبط باشند. برای طرح اختلاف در كمیسیون تجدیدنظر صاحب كالا باید معادل یـك درصد (1%) مبـلغ مورد اختـلاف را به عنوان حق رسیدگی به صـورت سـپرده پرداخت نماید. در صورتی كه رأی صادره به وسیله كمیسیون مذكور در تأیید نظریه گمرک باشد مبلغ مذكور به درآمد قطعی منظور می‌شود لكن در صورتی كه رأی كمیسیون فوق به نفع صاحب كالا باشد مبلغ سپرده مسترد می‌گردد.

كسانی كه به عنوان عضو كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی، در مورد پروندهای رأی داده باشند حق شركت در كمیسیون تجدیدنظر و رأی دادن درباره‌‌ همان پرونده را ندارند. آراء صادره به وسیله كمیسیون تجدیدنظر قطعی و لازمالاجراء است و فقط تا مدت سی روز از تاریخ ابلاغ رأی از نظر شكلی قابل شكایت در دیوان عدالت اداری می‌باشد. اعـضاء كمیسیون‌ها به موجب احكام رسمی اداری برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند و به جز در صورت بازنشستگی، استعفاء، حجر، محكومیت اداری یا كیفری، انتقال به سازمان‌های دیگر و غیبت غیرموجه بیش از سه جلسه متوالی، در مدت مذكور قابل تغییر نمی‌باشند.

تبصره ـ عضویت در كمیسیون‌ها فقط برای یك دوره دو ساله دیگر قابل تمدید است. در مواردی كه تعداد پرونده‌های ارجاعی به كمیسیون ایجاب نماید، رئیس كل گمرک ایران می‌تواند از وزیران و مراجع مذكور در مواد (144) و (146) تقاضا نماید كه اعضاء بیشتری را برای تشكیل كمیسیون‌های جدید رسیدگی به اختلافات گمركی و تجدیدنظر برای مدت معین معرفی نمایند. در این صورت سایر دستگاه‌ها نیز مكلفند نسبـت به معرفی اعضاء مورد درخواست با رعایت شرایط مقرر در این قانون اقدام نمایند.

آراء كمیسیون‌ها در مورد پرونده‌های مشابه قابل تعمیم نیست ولی واحدهای ستادی گمرک ایران می‌توانند به آخرین آراء قطعی كمیسیون‌ها كه آراء كمیسیون رسیدگی به اختلافات گمركی و تجدید نظر منطبق بر هم باشد در موارد مشابه و وحدت موضوع، مشروط بر آنكه اینگونه آراء مورد پذیرش صاحب كالا نیز قرار گیرد استناد نمایند.

نگارنده مقاله آشنایی با  مراجع رسیدگی اختلافات گمرکی : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا