جلوگیری از تأخیر و هزینه انبارداری در گمرک

جلوگیری از تأخیر و هزینه انبارداری در گمرک

تأخیر و هزینه انبارداری : یکی از دغدغه‌های مهم و بزرگ واردکنندگان کالا و صاحبان کسب‌وکارهایی که کالاهایشان از مرزهای رسمی و بین‌المللی وارد کشور می‌شود، مشکل هزینه انبارداری گمرکی است. هنگامی که کالا به گمرک می‌رسد، اگر فرآیند ترخیص آن سریع انجام نشود، کالا در انبار گمرک باقی می‌ماند و بابت هر روز توقف، هزینه‌ای به نام انبارداری به صاحب کالا تحمیل می‌شود. این هزینه‌ها در نگاه اول شاید ناچیز به نظر برسند، اما وقتی تأخیر چند روزه یا حتی چند هفته‌ای رخ دهد، مجموع هزینه‌های انبارداری می‌تواند رقم قابل توجهی باشد. به همین دلیل آشنایی با روش‌های کاهش یا جلوگیری از این هزینه‌ها اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از تاژ ترخیص، به بررسی دقیق مفهوم هزینه انبارداری گمرکی، عوامل ایجاد تأخیر در ترخیص کالا، راهکارهای کاهش هزینه و همچنین نقش ترخیص‌کاران رسمی در این فرآیند می‌پردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

تعریف هزینه انبارداری گمرکی و علت اهمیت آن
وقتی کالا از مبادی ورودی کشور وارد گمرک می‌شود، معمولاً تا زمان انجام تشریفات قانونی مانند ارائه مدارک، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، اخذ مجوزها و بررسی محموله، کالا در انبار گمرک باقی می‌ماند. هزینه‌ای که بابت این توقف از صاحب کالا دریافت می‌شود، هزینه انبارداری گمرکی نام دارد. این هزینه بر اساس نوع کالا، وزن یا حجم آن و مدت زمانی که در انبار باقی می‌ماند محاسبه می‌شود.

اهمیت این هزینه زمانی بیشتر مشخص می‌شود که کالا به هر دلیل با تأخیر ترخیص شود. به عنوان مثال، ممکن است مدارک واردکننده ناقص باشد یا مجوزهای لازم از سازمان‌های مرتبط مانند استاندارد یا وزارت بهداشت دریافت نشده باشد. در چنین شرایطی، هر روز تأخیر مساوی است با افزایش هزینه انبارداری گمرکی. این مسئله نه تنها باعث افزایش هزینه‌های واردات می‌شود، بلکه می‌تواند حاشیه سود کسب‌وکارها را به شدت کاهش دهد. بنابراین، مدیریت زمان و پیش‌بینی دقیق فرآیند ترخیص کالا برای جلوگیری از افزایش هزینه انبارداری حیاتی است.

عوامل اصلی تأخیر در ترخیص کالا از گمرک
یکی از دلایل اصلی افزایش هزینه انبارداری گمرکی، تأخیر در فرآیند ترخیص کالا است. این تأخیر می‌تواند ناشی از چند عامل مهم باشد. نخستین عامل، نداشتن مدارک کامل و معتبر است. بسیاری از واردکنندگان به دلیل ناآشنایی با قوانین و مدارک مورد نیاز، هنگام ورود کالا به گمرک با مشکل مواجه می‌شوند. این نقص مدارک موجب می‌شود پرونده ترخیص کالا ناقص بماند و تا زمان تکمیل مدارک، کالا در انبار گمرک متوقف شود.

عامل دوم، نیاز به اخذ مجوزهای خاص از سازمان‌های مختلف است. برخی از کالاها برای ترخیص نیاز به تأییدیه از نهادهایی مانند سازمان غذا و دارو، وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد یا قرنطینه گیاهی دارند. در صورتی که این مجوزها از قبل تهیه نشده باشند، فرآیند ترخیص کالا با تأخیر روبه‌رو می‌شود و هزینه انبارداری گمرکی به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

عامل سوم، مشکلات مالی و پرداختی است. گاهی اوقات واردکننده توانایی پرداخت به موقع حقوق و عوارض گمرکی یا سایر هزینه‌ها را ندارد. این موضوع نیز باعث می‌شود کالا بیش از حد مجاز در انبار باقی بماند. همچنین، مشکلات مربوط به اختلاف در ارزش‌گذاری کالا یا کد تعرفه گمرکی (HS Code) نیز از دیگر عوامل تأخیر هستند که باید پیش‌بینی و مدیریت شوند.

نقش برنامه‌ریزی و آماده‌سازی مدارک در کاهش هزینه انبارداری
یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از افزایش هزینه انبارداری گمرکی، آماده‌سازی مدارک مورد نیاز پیش از ورود کالا به گمرک است. واردکنندگان حرفه‌ای معمولاً پیش از رسیدن کالا به مبادی ورودی، تمامی اسناد لازم از جمله بارنامه، فاکتور تجاری، لیست عدل‌بندی، گواهی مبدأ و مجوزهای مورد نیاز را تهیه و آماده می‌کنند. این کار باعث می‌شود فرآیند ترخیص کالا سریع‌تر انجام شود و کالا مدت زیادی در انبار گمرک باقی نماند.

علاوه بر این، استفاده از یک ترخیص‌کار رسمی گمرک می‌تواند فرآیند آماده‌سازی مدارک را ساده‌تر کند. ترخیص‌کاران با تجربه با قوانین و بخشنامه‌های روز آشنا هستند و می‌توانند قبل از رسیدن کالا، مدارک را بررسی کرده و مشکلات احتمالی را پیش‌بینی کنند. در نتیجه، احتمال توقف کالا در انبار به دلیل نقص مدارک یا مجوزهای ناقص به حداقل می‌رسد. این موضوع به‌طور مستقیم در کاهش هزینه انبارداری گمرکی تأثیرگذار است.

استفاده از ترخیص‌کار رسمی؛ راهی برای تسریع در ترخیص کالا
یکی از روش‌های کارآمد برای کاهش هزینه انبارداری گمرکی، همکاری با ترخیص‌کاران رسمی است. این افراد مجوز فعالیت از گمرک جمهوری اسلامی ایران دارند و به طور مستقیم می‌توانند فرآیند ترخیص کالا را به نمایندگی از واردکننده انجام دهند. تجربه و دانش این افراد در قوانین گمرکی باعث می‌شود پرونده‌ها سریع‌تر بررسی شوند و کالا بدون تأخیر از انبار خارج گردد.

ترخیص‌کار رسمی با آشنایی به جزئیات تعرفه‌های گمرکی، نحوه دسته‌بندی کالاها و مجوزهای لازم، می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. بسیاری از واردکنندگان به دلیل ناآشنایی با این جزئیات دچار اشتباه می‌شوند که همین اشتباهات کوچک باعث تأخیر در ترخیص و در نتیجه افزایش هزینه انبارداری گمرکی می‌شود. بنابراین، انتخاب یک ترخیص‌کار ماهر و باتجربه نه تنها موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود، بلکه هزینه‌های جانبی واردات را نیز کاهش می‌دهد.

تأثیر انتخاب درست گمرک و مسیر حمل بر هزینه انبارداری
انتخاب گمرک مناسب برای ورود کالا نیز نقش مهمی در کاهش هزینه انبارداری گمرکی دارد. برخی از گمرک‌ها به دلیل حجم بالای فعالیت و ازدحام، فرآیند ترخیص کالا را با سرعت کمتری انجام می‌دهند. در مقابل، برخی دیگر از گمرک‌ها به دلیل تجهیزات بهتر یا تعداد کمتر پرونده‌ها، می‌توانند کالاها را سریع‌تر ترخیص کنند. بنابراین، واردکنندگان باید پیش از ارسال کالا، گمرکی را انتخاب کنند که متناسب با نوع کالا و شرایط ترخیص آن باشد.

از سوی دیگر، مسیر حمل نیز در این زمینه اهمیت دارد. حمل‌ونقل دریایی، زمینی یا هوایی هرکدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. اگر کالایی حساس به زمان است و تأخیر در ترخیص می‌تواند باعث افزایش هزینه انبارداری گمرکی شود، بهتر است از مسیرهایی استفاده شود که زمان کمتری برای رسیدن به مقصد نیاز دارند. این انتخاب هوشمندانه در کنار آماده‌سازی مدارک می‌تواند ریسک هزینه‌های اضافی را کاهش دهد.

استفاده از سامانه‌های الکترونیکی گمرک برای تسریع فرآیند
در سال‌های اخیر، گمرک ایران سامانه‌های الکترونیکی متعددی را راه‌اندازی کرده تا فرآیند ترخیص کالا سریع‌تر و شفاف‌تر انجام شود. سامانه جامع امور گمرکی یکی از ابزارهایی است که واردکنندگان می‌توانند از طریق آن اطلاعات و مدارک خود را ثبت و پیگیری کنند. استفاده درست از این سامانه باعث می‌شود بسیاری از مراحل ترخیص کالا به صورت غیرحضوری انجام شود و در نتیجه مدت زمان توقف کالا در انبار کاهش پیدا کند.

این سامانه همچنین امکان رهگیری وضعیت پرونده را به واردکننده می‌دهد. بدین ترتیب، در صورتی که نقصی در مدارک یا مراحل وجود داشته باشد، صاحب کالا یا ترخیص‌کار می‌تواند سریع‌تر آن را رفع کند. در نهایت، بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی نه تنها هزینه انبارداری گمرکی را کاهش می‌دهد، بلکه شفافیت بیشتری در فرآیند واردات ایجاد می‌کند.

نتیجه‌گیری

هزینه انبارداری گمرکی یکی از مهم‌ترین هزینه‌های جانبی واردات کالا است که در صورت بی‌توجهی می‌تواند سودآوری یک معامله تجاری را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. برای جلوگیری از افزایش این هزینه‌ها، واردکنندگان باید از همان ابتدا برنامه‌ریزی دقیقی برای فرآیند ترخیص کالا داشته باشند. آماده‌سازی مدارک، اخذ مجوزهای لازم پیش از ورود کالا، انتخاب گمرک و مسیر حمل مناسب و همکاری با ترخیص‌کاران رسمی، همگی عواملی هستند که می‌توانند از تأخیر در ترخیص و افزایش هزینه‌های انبارداری جلوگیری کنند.

در نهایت، کسانی که به دنبال واردات مطمئن و کم‌هزینه هستند باید آگاه باشند که سرعت عمل در ترخیص کالا ارتباط مستقیم با کاهش هزینه انبارداری گمرکی دارد. بنابراین هرچه فرآیند ترخیص با دقت و سرعت بیشتری انجام شود، صرفه‌جویی مالی بیشتری نصیب واردکننده خواهد شد. استفاده از سامانه‌های الکترونیکی گمرک نیز در این مسیر ابزاری قدرتمند است که می‌تواند فرآیند را ساده‌تر و شفاف‌تر کند.

نگارنده مقاله جلوگیری از تأخیر و هزینه انبارداری در گمرک : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا