تعریف بار فله و بریک بالک

تعریف بار فله و بریک بالک

بار فله و بریک بالک : در این مقاله قصد داریم اطلاعات مهم و ارزشمندی راجع به حمل بار فله و بریک بالک در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بار فله و بار Break Bulk بسیار متفاوت هستند و در زمینه‌های ماهیت، اندازه، ظرفیت، جابه‌جایی، نوع کالا و زیرساخت‌ها تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. به عبارتی دیگر بار Bulk یا فله به تجارتی اشاره دارد که در آن محموله‌های خشک و بدون بسته‌بندی جابه‌جا می‌شوند.

از جهت دیگر، بار Break Bulk به تجارتی اشاره دارد که در آن محموله‌ها معمولاً به‌صورت یکپارچه هستند و ابعاد بزرگی دارند.

تعریف حمل بار فله 

فله یا Bulk یک اصطلاح است و به‌نوعی از معاملات اشاره دارد که در آن موادی مانند: سنگ‌آهن، غلات، زغال‌سنگ، فسفات، گچ، آهک، گندم، جو و سایر مواد مشابه به‌صورت فله حمل می‌شوند. این کالاها یا ماده‌ها بدون اینکه بسته‌بندی شوند به طور مستقیم در محفظه یا مخازن مخصوصی نگهداری می‌شوند و در انبارهای کشتی تا مقصد قرار می‌گیرند. همچنین، این روش حمل‌ونقل معمولاً در صنایعی مانند: صنعت معدن، صنایع غذایی و صنایع ساختمانی کاربرد دارد. از جهت دیگر، کلمه لغوی فله به معنای حجم، توده، باز و انباشته است.

گفتنی‌ست بار فله به دو دسته تقسیم می‌شود که در ادامه به توضیح این دو دسته می‌پردازیم:

بار فله خشک: بار فله خشک بارهایی هستند که منبع تولید آن‌ها مزارع کشاورزی یا معادن مختلف است. همچنین، برای حمل این نوع بار از نوار نقاله و جرثقیل استفاده می‌شود. این کالاهای خشک شامل: گندم و جو، برنج، خاک، پودر فلزات، سنگ‌های معدنی و غیره هستند که برای نگه‌داری از این محموله‌های خشک آن‌ها را در حباب یا سیلو قرار می‌دهند.

بار فله مایع: به بارهایی که به‌صورت خط لوله انتقال استخراج می‌شوند بار فله مایع گفته می‌شود. بر خلاف بارهای فله خشک، بارهای فله مایع نیاز به مخازن مخصوصی برای حمل‌ونقل دارند. از سوی دیگر، امنیت حمل‌ونقل بارهای مایع به‌ویژه زمانی که بارها شامل مواد شیمیایی و سوختی باشند بسیار حائز اهمیت است. همچنین، بارهای مایع شامل: نفت خام، گازوئیل، بنزین، گازهای مایع پروپان و متان، نفت سفید و روغن خوراکی هستند که باید به‌صورت بهداشتی حمل شوند.

 

روش های حمل بار فله 
شرکت‌های حمل‌ونقل باتوجه‌ به نوع بار، حجم و مقصد موردنظر روش‌های متنوعی را به صاحبان کالا برای جابه‌جایی پیشنهاد می‌دهند. ازاین‌جهت، بارهای فله به‌صورت دریایی و ریلی در سراسر جهان جابه‌جا می‌شوند. هرچند قیمت اقتصادی، ایمنی کالا و زمان‌بندی در ارسال بارهای فله بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به دو روش‌ حمل‌ونقل بار فله به طور کامل می‌پردازیم.

حمل در کشتی‌های Bulk Carrier: در این روش، بارهای خشک به‌صورت فله (بدون بسته‌بندی) در انبارهای کشتی قرار می‌گیرند. کشتی‌های Bulk Carrier دارای انبارهای بزرگی هستند که به‌صورت اختصاصی برای حمل بارهای Bulk طراحی شده‌اند. انبار این کشتی‌ها مجهز به تجهیزاتی مانند: نوارهای نقاله (Conveyor Belt) و تخلیه‌کننده‌های بالا و پایین (Hatches) هستند که به بارگیری و تخلیه سریع و کارآمد بار کمک می‌کنند.

حمل با ناوگان راه‌آهن Bulk: در این روش، بارهای فله با استفاده از ناوگان راه‌آهن حمل می‌شوند. واگن‌های مخصوص باری Bulk در این روش استفاده می‌شوند که امکان حمل بارهای فله‌ای را فراهم می‌کنند. بارها در ایستگاه‌های بارگیری راه‌آهن تخلیه می‌شوند و سپس به مقصد موردنظر حمل می‌شوند.

 

چگونگی حمل بار فله با کشتی 
حالا ما در این مقاله به حمل بار فله با کشتی بصورت کامل می‌پردازیم. همچنین، به ظرفیت، قیمت و اجاره و مزایا این روش می‌پردازیم. از جهت دیگر، حمل بار فله با کشتی یک روش متداول برای جابه‌جایی بارهایی با حجم بزرگ و بالا است. فرایند حمل بار فله با کشتی عموماً به شرح زیر است:

مرحله اول: بار فله از مبدأ خود یعنی بندر یا ترمینال مخصوص با استفاده از دستگاه‌های بارگیری مناسب مانند جرثقیل یا نوار نقاله بارگیری می‌شود.

مرحله دوم: بار فله از جهت وزن، حجم و مشخصات مربوط به بار باید به‌صورت دقیق اندازه‌گیری و ثبت شود. این اطلاعات برای محاسبه هزینه‌ها و مدیریت بار در طول مسیر استفاده می‌شوند.

مرحله سوم: در این مرحله، بارها به‌صورت مرتب در مخازن یا فضای مجزا در کشتی‌ها نگه‌داری می‌شوند تا استفاده بهینه از فضا و تعادل کشتی برقرار شود.

مرحله چهارم: بعد از آماده‌سازی بار، کشتی به مقصد موردنظر حرکت می‌کند. در طول این مرحله، کشتی طبق برنامه‌ریزی مشخص مسیری را طی می‌کند که در صورت نیاز برخی از بارها ممکن است در طول مسیر به کشتی‌های دیگری منتقل شوند.

مرحله پنجم: بعد از رسیدن به مقصد بارها از کشتی تخلیه می‌شوند. از دستگاه‌های بارگیری مناسب در بندر یا ترمینال برای جداکردن بار از کشتی استفاده می‌شود.

مرحله ششم: در انتها پس از تخلیه بارهای فله، سیستم توزیع و مقصد چک می‌شود و سپس به مبدا موردنظر فرستاده می‌شود.

مراحل فوق به‌طورکلی فرایند حمل بار فله با کشتی را توضیح می‌دهد. اما توجه کنید هر مرحله باتوجه‌به نوع بار، عملکرد و شرایط خاص متفاوت است. همچنین، برای هر مرحله از فرایند حمل‌ونقل بار فله با کشتی قوانین و مقررات مربوطه باید رعایت شود.

 

روش های جابه جایی بار فله Bulk

ظرفیت کشتی فله بر
ظرفیت کشتی فله به وزن و حجم کشتی و نوع باری که قرار است حمل شود بستگی دارد. برای تعیین ظرفیت کشتی فله معمولاً از واحدهای تن متریک یا مترمکعب استفاده می‌شود. ظرفیت کشتی فله به دو نوع حجمی و وزنی تقسیم می‌شود، در ادامه به‌صورت کامل به این دو نوع ظرفیت پرداخته‌ایم.

ظرفیت کشتی فله حجمی: معمولاً در کشتی‌های فله حجم بارها بر اساس مترمکعب (m³) تعیین می‌شوند و اولویت اول در این مدل حجم بار است. برای مثال، ظرفیت کشتی فله حجمی می‌تواند 50،000 متر مکعب باشد که به این معنی است کشتی قادر است بارهایی با حجم کلی 50،000 متر مکعب را حمل کنند.

ظرفیت کشتی فله وزنی: معمولاً در کشتی‌های فله وزن بارها بر اساس تن (ton) تعیین می‌شود و اولویت در این مدل وزن بار است. برای مثال، ظرفیت کشتی فله وزنی می‌تواند 100،000 تن باشد که به این معنی است کشتی قادر است بارهایی با وزن کلی 100،000 تن را حمل کند.

از سوی دیگر، کشتی‌های دیگری وجود دارد که بیشتر در پروژه‌های مهم و بزرگ استفاده می‌شوند. مانند کشتی‌های کامسر ماکس (Kamsarmax) و دانکیرک ماکس (Dankirkmax) و نیوکاسل ماکس (Newcastle Max) و ستوچی ماکس (Setouchmax) که ظرفیت حمل آنها از 85.000 تا 250.000 تن است.

لازم به ذکر است، که ظرفیت کشتی‌های فله بستگی به نوع کشتی، اندازه، تجهیزات و ساختار آن‌ها دارد. همچنین، برای محاسبه دقیق ظرفیت کشتی فله عواملی مانند: توزیع بار در کشتی، ضوابط بارگیری و تخلیه، خصوصیات بارها و محدودیت‌های مختلف باید در نظر گرفته شود.

 

قیمت و اجاره کشتی فله بر 
قیمت حمل‌ونقل کشتی‌های فله معمولاً بر اساس وزن و حجم بار (هر تن متریک بار) محاسبه می‌شود. به‌علاوه، قیمت و اجاره بستگی به عواملی دیگر دارد که در این قسمت به‌ آن‌ها اشاره می‌کنیم:

اندازه و نوع کشتی: اندازه و نوع کشتی می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت و اجاره آن‌ها داشته باشد. کشتی‌های بزرگ‌تر و مدرن عموماً قیمت بالاتری دارند.
سن کشتی: سن کشتی نیز تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت و اجاره آن دارد. کشتی‌های جدیدتر و کمتر استفاده شده معمولاً قیمت بالاتری دارند.
نوع قرارداد اجاره: نوع قرارداد اجاره که کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد بر روی قیمت تأثیرگذار است. معمولاً قراردادهای بلندمدت با قیمت کمتری انجام می‌شوند درحالی‌که قراردادهای کوتاه‌مدت قیمت بیشتری دارند.
منطقه جغرافیایی: منطقه جغرافیایی نیز می‌تواند تأثیری بر قیمت و اجاره کشتی داشته باشد.
باتوجه‌به این عوامل، قیمت و اجاره کشتی فله متغیر است و به‌صورت دقیق نمی‌توان قیمت مشخصی را اعلام کرد. برای اطلاعات دقیق‌تر، توصیه می‌شود با شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی تماس بگیرید تا اطلاعات مربوط به قیمت و اجاره کشتی فله را در بازار فعلی به دست آورید.

 

مزایای حمل بار فله با کشتی
حمل بار فله (Bulk) به وسیله کشتی دارای مزایای متعددی است، این مزایا شامل مواردی است که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود.

کاهش هزینه‌ها: حمل بار فله با کشتی به دلیل اینکه حجم زیادی از بار را به‌صورت هم‌زمان می‎‌توان جابه‌جا کرد و هزینه‌های ناشی از حمل‌ونقل را به حداقل رساند، یکی از مزایا این نوع حمل‌ونقل محسوب می‌شود. همچنین، این امر می‌تواند به شرکت‌های حمل‌ونقل کمک کند تا هزینه‌های ناشی از بارگیری، تخلیه و ترمینال‌ را به حداقل برسانند.

سرعت و زمان‌بندی: حمل بار فله با کشتی معمولاً با سرعت و زمان‌بندی مناسبی انجام می‌شود. کشتی‌ها به‌صورت مداوم می‌توانند در حرکت باشند و بارها را به‌سرعت تحویل دهند.

قابلیت حمل بارهای متنوع: کشتی‌ها برای حمل بارهای متنوع فله از جمله: مواد غذایی، فلزات، کانی‌ها، زغال‌سنگ و سایر موارد مناسب هستند. این قابلیت به شرکت‌های حمل‌ونقل این را امکان می‌دهد تا انواع مختلف بارها را به‌صورت هم‌زمان و با حجم بالا جابه‌جا کنند.

امنیت: کشتی‌ها به دلیل ساختار محکم و امکانات ایمنی که دارند امنیت بارهای فله را تضمین می‌کنند.

تعریف کشتی ‌های بریک بالک 
اصطلاح Break Bulk به معنای معاملاتی است که در آن بارها به‌صورت پالت‌بندی و بسته‌بندی‌شده یا کالاهای غیریکپارچه مانند: وسایل نقلیه، فولاد، تجهیزات صنعتی، کالاهای چوبی هستند. از جهت دیگر، کشتی‌های Break Bulk دارای ساختارهای خاصی هستند که بارگیری، حمل و تخلیه بارهای بزرگ را آسان می‌کنند. به این نوع کشتی‌ها، کشتی‌های بریک فله یا چندمنظوره می‌گویند و معمولاً در بین مردم به کشتی‌های باری معروف هستند که نسبت به‌اندازه و انواع مختلف به سه مدل تقسیم می‌شوند. این سه دسته شامل Single Decker Ship ،Tween Decker و Box Holds ship هستند. در ادامه، به بررسی کامل این سه مدل کشتی می‌پردازیم.

کشتی های بریک بالک SINGLE DECKER
کشتی‌های بریک بالک Single Decker یک نوع کشتی Break Bulk هستند که تنها در یک‌طبقه عرشه آن می‌توان بارگیری انجام داد؛ به علت عدم وجود طبقات بالایی، بارها مستقیماً روی عرشه کشتی قرار می‌گیرند و از طریق پشت و اطراف کشتی قابل بارگیری و تخلیه هستند. همچنین، این کشتی‌ها برای حمل بارهای بزرگ و غیریکپارچه استفاده می‌شوند.

از جهت طراحی این کشتی‌ها به‌گونه‌ای هستند که بارهای سنگین و بزرگ را به‌صورت ایمن به مکان موردنظر انتقال می‌دهند. درعین‌حال، کشتی‌های بریک بالک Single Decker به‌عنوان گزینه‌‌ای محبوب در صنعت حمل‌ونقل بارهای Break Bulk به شمار می‌آیند.

کشتی‌ های بریک بالک TWEEN DECKER
کشتی‌های بریک بالک Tween Decker یک نوع دیگر از کشتی‌های Break Bulk هستند که در دوطبقه عرشه بارگیری صورت می‌گیرد. معمولاً این کشتی‌ها برای حمل بارهای بزرگ و غیریکپارچه استفاده می‌شوند و قابلیت جداسازی بارها امکان‌پذیر است. از جهت طراحی، این کشتی‌ها به‌گونه‌ای هستند که بارها را می‌توان در طبقات مجزا قرار داد و بارگیری و تخلیه آن‌ها را به‌صورت مستقل انجام داد.

همچنین، بارها بین دوطبقه عرشه قرار می‌گیرند و کار بارگیری هر طبقه در طبقه خود انجام می‌شود. با این‌حال، کشتی‌های بریک بالک Tween Decker به علت امکان جداسازی، تفکیک بارها و انعطاف‌پذیری زیاد از کشتی‌های پرطرفدار محسوب می‌شوند.

کشتی‌ های بریک بالک BOX HOLDS
کشتی‌های بریک بالک Box Holds یا همان کشتی‌هایی با گنجایش جعبه‌ای یک نوع دیگر از کشتی‌های Break Bulk هستند که برای حمل‌ونقل بارهایی با شکل و ابعاد یکنواخت استفاده می‌شوند. از جهت طراحی، این کشتی‌ها مجهز به اتاق‌های بارگیری به نام هولدها (HODL) هستند که شکل و اندازه‌های مشخصی دارند. معمولاً این هولدها در کشتی‌ها به‌صورت جعبه‌ای طراحی شده‌اند و بارها درون آنها قرار می‌گیرند.

ضمناً، این طرح باعث می‌شود که بارها به‌صورت یکپارچه و منظم درون هولدها قرار گیرند و در حین حمل‌ونقل آسیب کمتری به کالا وارد شود. در نهایت، کشتی‌های بریک بالک Box Holds به‌عنوان یک گزینه مناسب برای حمل بارهای Break Bulk با ابعاد و اشکال مشخص مورداستفاده قرار می‌گیرند.

 

تفاوت حمل بار فله و بریک بالک 
تفاوت حمل بار فله و بریک بالک در روش بسته‌بندی و حمل‌ونقل آنها است. به طور خلاصه، حمل بار فله برای بارهای بدون بسته‌بندی با حجم بالا استفاده می‌شود، درحالی‌که حمل بار Break Bulk برای بارهایی که نیاز به بسته‌بندی و جداسازی دارند و به‌صورت قطعه به قطعه حمل می‌شوند مناسب است. در این قسمت به تفاوت‌های عمده حمل بار فله و بریک بالک اشاره می‌کنیم:

حمل بار فله (Bulk):

• بارها به‌صورت مستقیم و بدون بسته‌بندی خاص درون کشتی بارگیری می‌شوند.
• این نوع حمل‌ونقل برای بارهایی مناسب است که به‌صورت مایع، خرده مایع یا ذراتی بزرگ استفاده می‌شود، مانند: غلات، سیمان، مواد معدنی، سوخت و مواد غذایی.
• کشتی فله دارای فضای باز و بدون انبارهای محدود است و بارها مستقیماً درون کشتی بارگیری و تخلیه می‌شوند.

حمل بار Break Bulk:

• در حمل بار Break Bulk بارها به صورت قطعه به قطعه یا بسته‌های کوچکتر، بسته‌بندی و درون کشتی بارگیری می‌شوند.
• این نوع حمل‌ونقل برای بارهایی مناسب است که نیاز به بسته‌بندی و جداسازی دارند مانند: کارتن‌ها، بسته‌ها، ماشین‌آلات و کالاهای حساس.
• بارها به‌صورت انفرادی تخلیه و تحویل می‌شوند و نیاز به بسته‌بندی و عملیات بارگیری و تخلیه دقیق‌تر دارند.

مزایای بریک بالک break bulk چیست؟

بریک بالک یا حمل‌ونقل بارهای Break Bulk دارای مزایای متعددی هستند. معمولاً، حمل‌ونقل بارهای Break Bulk برای بارهایی با ابعاد و اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع حمل‌ونقل از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است و به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد حمل‌ونقل بارهای خود را با امنیت بالایی انجام دهند. همچنین در ادامه، برخی از این مزایا را بررسی می‌کنیم:

• امکان جابه‌جایی اقلام بزرگ و دارای وزن بالا را دارد.
• در روش Break Bulk زمان بسته‌بندی و آماده‌سازی کالاها برای ارسال به طور قابل‌توجهی کوتاه است.
• امکان ورود کالاها به بنادر کوچک، جایی که عموماً کشتی‌های کانتینری یا تانکرهای بزرگ‌تر جای نمی‌گیرند، در این روش وجود دارد.
• در این روش قابلیت ارسال به‌صورت جداگانه وجود دارد و نیازی به جدا سازی از طریق کانتینرها نیست.

 

نرخ حمل ‌ونقل برای محموله‌های BREAK BULK چگونه محاسبه می شود؟
برای محاسبه نرخ محموله‌های Break Bulk تن بار و درآمد بار مورد بررسی و محاسبه قرار می‌گیرد. به این معنا که هزینه بار بر طبق حجم (مترمکعب) یا وزن (تن) محموله محاسبه می‌شود. به‌علاوه طبق گزارش گلوبال سکیوریتی (GlobalSecurity) پیش‌بینی شده است که نصف محموله‌های ورودی و خروجی از ایالات متحده (بر اساس حجم) تشکیل می‌شود و در سال 2020 بخش قابل توجهی از بازار حمل‌ونقل را به خود اختصاص داده است.

از سوی دیگر، نرخ حمل و نقل BREAK BULK به عوامل دیگری از جمله: نوع بار، مسافت و مسیر بستگی دارد. بهترین روش برای دریافت نرخ دقیق مشاوره و تعامل با شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی است که بر اساس جزئیات محموله و نیازهای شما می‌توانند نرخ مناسب و دقیقی را به شما بگویند.

سخن آخر

در این مقاله به مفهوم حمل بار فله و بریک بالک به‌صورت کامل پرداختیم. همچنین، اطلاعات مفیدی درباره انواع حمل بار فله و بریک بالک و روش‌های جابه‌جایی آن‌ها ارائه کردیم. بااین‌حال، ارسال بار فله به روش دریایی به‌دلیل امنیت بالا و هزینه کمتر بسیار رایج‌تر است.

نگارنده مقاله تعریف بار فله و بریک بالک : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا