آشنایی با مفهوم کارنه تیر

آشنایی با مفهوم کارنه تیر

آشنایی با مفهوم کارنه تیر : در این مقاله قصد داریم راجع به اصطلاح کارنه تیر صحبت کنیم. کارنه تیر یا TIR carnet، سندی گمرکی است که به منظور ترانزیت بین المللی کالا از آن استفاده می شود. این سند، تحت کنوانسیون تیر (TIR) و در کشور مبدأ صادر می گردد. با وجود تیر، می توان کالا را به صورت پلمپ شده، بدون نیاز به تشریفات گمرکی از کشورهای مختلف عبور داد.

جهت معرفی بیشتر کارنه تیر باید گفت که TIR، مخفف عبارت فرانسوی Transpor Internationaux Routiers به معنای حمل و نقل بین المللی جاده ای است. کنوانسیون تیر در سال 1975 با هدف سرعت بخشیدن به روند ترانزیت بین المللی و جلوگیری از خسارات ناشی از بازرسی های مکرر گمرکی منعقد گردید.

شایان ذکر است، کشورهایی که به کنوانسیون تیر می پیوندند، باید سازمانی را جهت صدور مجوز و ضمانت آن تعیین کنند. در ایران، این مسئولیت به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن سپرده شده است.

 

مزیت های سیستم کارنه تیر

• آسان نمودن پروسه حمل و نقل بین المللی کالا و ساده شدن تشریفات گمرکی
• حمل و جا به جایی کلی به شکلی استاندارد، معاف از تشریفات گمرکی کشورهای مختلف
• با وجود کارنه تیر امکان سرقت کالا، سوء استفاده و سایر خسارت‌های ناشی از بازرسی مکرر محموله تقریباً به صفر می‌ رسد.
• کاهش هزینه های اضافه گمرکی
• سریع تر رسیدن بار به مقصد
• پیشگیری از ایجاد ترافیک اضافه در محل‌های بازرسی بین راه

مشخصات کارنه تیر

کارنه تیر، دفترچه ای با فرم استاندارد است که معمولاً به زبان فرانسوی چاپ می شود؛ اما در بسیاری از موارد، دارای صفحات اضافه ای است که محتویات دفترچه را به زبان کشور مبدأ ترجمه کرده اند.

کارنه تیر انواع مختلفی دارد و بسته به نوع کالا، نوع وسیله نقلیه و تعداد کشورهایی که قرار است، بار از آنها عبور کند، محتویات متفاوتی دارد؛ همچنین انواع کارنه تیر از نظر تعداد برگه با یکدیگر متفاوت هستند. بسته به تعداد کشورهای بین مبدأ و مقصد، تعداد برگه‌های دفترچه مذکور، ممکن است، بین 6 تا 20 تا باشند. به طور کلی هر کارنه تیر، باید برای هر یک از کشورهای مبدأ، مقصد و کشورهای بین راه، دو برگ داشته باشد.

 

کارنه دو پاساژ چیست؟
کارنه دو پاساژ در واقع نوعی کارنه تیر است؛ با این تفاوت که کارنه تیر مجوزی برای حمل و نقل بین المللی کالاهای تجاری است؛ در حالی که کارنه دو پاساژ برای تردد خودروهای شخصی بین کشورهای مختلف صادر می گردد. هر خودرویی که این مجوز را داشته باشد، می تواند، بدون نیاز به تنظیم اظهارنامه گمرکی و سایر تشریفات، به آسانی از گمرک کشورها عبور کند.

 

قوانین رویه کارنه تیر در حمل و نقل
پیش از هر گونه اقدامی برای گرفتن کارنه تیر لازم است، با قوانین مرتبط با آن آشنا شد. در اینجا برخی از قوانین مهم رویه کارنه تیر در حمل و نقل را می آوریم:

هر دفترچه کارنه تیر فقط برای یک محموله تجاری، قابل استفاده است.
مطابق قوانین کارنه تیر، وسیله نقلیه باید در کشور مبدأ بارگیری و در کشور مقصد تخلیه شود؛ حق بارگیری یا اضافه کردن کالا در بین راه را ندارد.
وسیله نقلیه ای که محموله را حمل می کند، باید از استانداردهای مورد تأیید کنوانسیون تیر برخوردار باشد و مورد قبول نمایندگی‌های کنوانسیون باشد.
کارنه تیر باید در زمان حمل و نقل کالا، تاریخ اعتبار داشته باشد.
اگر پیش از رسیدن بار به مقصد، مدت اعتبار کارنه تیر تمام شود، تا زمان رسیدن به مقصد، می توان در گمرک‌های بین مسیر از آن استفاده کرد.
کارنه تیر صادر شده برای یک محموله تجاری، کلیه واحدهای کالا، همچنین وسیله نقلیه را پوشش می دهد.
اگر احیاناً محموله تجاری، در فاصله بین مبداء تا مقصد، با کشوری در بین راه مواجه گردد که عضو کنوانسیون تیر نباشد، رویه کارنه تیر در چنین کشوری به حالت تعلیق در می آید.

ارکان سیستم کارنه تیر
کارنه تیر از ارکان زیر تشکیل شده است:

• قسمت بار وسیله نقلیه به گونه ای طراحی شده است که محموله را بدون امکان دستکاری تا مقصد حمل می کند. در واقع بار را در صورتی می توان به واسطه کارنه تیر حمل کرد که وسیله نقلیه و محل بار یا کانتینر آن مطابق استانداردهای کنوانسیون، مورد تایید گمرک قرار گرفته باشند. این مسئله، امنیت و ایمنی محموله را تضمین می کند.
• جهت پیشگیری از تلف شدن حقوق، عوارض و مالیات گمرکی، ضمانت بین المللی برای کارنه تیر در نظر گرفته شده است؛ در نتیجه هر گونه ادعای تخلف از قوانین گمرکی، تحت پوشش ضمانت بین‌المللی قرار می گیرد.
• کنترل گمرکی همسان در همه کشورهای عضو کنوانسیون

 

میزان تضمین کارنه تیر
سازمان صادرکننده کارنه تیر در هر کشوری، ضمانت آن را نیز بر عهده می گیرد. به این معنا که سازمان مربوطه موظف است، در صورت تخلف از قوانین کنوانسیون، هزینه های آن را پرداخت کند.

در مورد میزان تضمین کارنه تیر باید گفت که پرداخت همه حقوق و عوارض گمرکی، همچنین هزینه های مربوط به تأخیر ضمانت می شوند؛ البته چنین تضمینی برای کشورهای الحاقی به کنوانسیون کارنه تیر وجود دارد.

 

روش پر کردن فرم کارنه تیر
دفترچه کارنه تیر از چند بخش تشکیل شده است:

• صفحه جلد روی دفترچه
• صفحه جلد آخر
• مانیفست زرد رنگ مربوط به کالای گمرکی
• یک جفت وله (برگه پشت و رو) سفید و سبز
• گزارش تایید شده
• ته چک جدا شدنی

در خصوص نحوه پر کردن فرم کارنه تیر، لازم است، به نکات زیر توجه شود:

1- اطلاعات مربوط به هر وسیله نقلیه باید به صورت جداگانه و همراه با شماره ثبت، ذکر گردد.
2- تاریخ درج شده در کارنه تیر باید فرمت مناسب (روز/ماه/سال) داشته باشد.
3- برای اصلاح سند کارنه تیر، نباید مطلبی را پاک یا بازنویسی کرد؛ بلکه باید اشتباهات را ضربدر زد. در ضمن مورد اصلاح شده باید توسط مراجع گمرکی تایید شود.
4- ادارات گمرک باید نام و مکان خود را به صورت مشخص، وارد نمایند.

 

نکات مهم در مورد مدیریت کارنه تیر

مدیریت تیر، روش‌ها و نکات زیادی دارد که توجه به آنها می تواند، رویه آن را راحت تر کرده و از مشکلات احتمالی جلوگیری نماید. در اینجا به ذکر چند راهکار بسیار مهم بسنده می کنیم.

استفاده از کارنه تیر، ریسک مالی دارد. جهت کاهش چنین ریسک‌ هایی، موسسه ضامن، ظرفیت خاصی را برای کارنه تیرهای در گردش در نظر می گیرد.
در زمان مراجعه به سازمان، برای دریافت کارنه تیر، اطلاعاتی از قبیل نام شرکت، شماره ثبت و نحوه مالکیت آن باید در اختیار مؤسسه قرار گیرد.
همه کارنه تیرهای صادر شده باید همراه با مشخصات کامل به مدت 5 سال نگهداری شوند.
در صورت مواجهه با هر گونه مشکل مربوط به کالا در گمرک، باید مطابق رویه قانونی برخورد با تخلفات و مشکلات مسیر رفتار کرد.
با امضای اظهاریه قرارداد، این حق را به سازمان مربوطه می دهید که مطابق اصول و قوانین، فعالیت شما در کارنه تیر به حالت تعلیق در آید.
علاوه بر شرایطی که در اظهاریه قرارداد می آید، سازمان مربوطه، مجاز است، قوانین داخلی خود را نیز در مورد شرایط به تعلیق درآمدن کارنه تیر اضافه کند.
در صورت تعلیق دائم، باید کلیه کارنه تیرها تحویل داده شوند. تعلیق موقت، دستورالعمل خاص خود را دارد.
بر اساس ماده 38 کنوانسیون تیر، اگر اداره گمرک کشور طرف قرارداد، تشخیص دهد، می تواند، فعالیت دارنده کارنه تیر را به صورت وقت یا دائم تعلیق کند.

تاژ ترخیص

تفاوت کارنه تیر و cmr

Cmr نیز همانند کارته تیر کنوانسیونی برای تسهیل حمل و نقل جاده ای بین کشورهای مختلف است؛ از این رو بسیاری از افراد این دو را با یکدیگر اشتباه می گیرند؛ در حالی که با هم فرق دارند.

برای پی بردن به تفاوت بین کارنه تیر و cmr به موارد زیر توجه کنید:

کنوانسیون تیر، مبتنی بر ارتباط بین حمل کننده کالا، گمرک و سازمان ضامن است؛ در حالی که cmr، بر روابط بین فرستنده، گیرنده و حمل کننده کالا نظارت می کند.
کارنه تیر و cmr از نظر محتوا، تعداد نسخه ها و برگه ها با هم فرق دارند. cmr در سه نسخه برای فرستنده کالا، گیرنده و حمل کننده آن صادر می گردد؛ اما سند کارته تیر فقط برای حمل کننده و گمرک صادر می شود.
Cmr تا حد زیادی شبیه به بارنامه کالاست.
سند cmr‌ بیمه مسئولیت دارد؛ البته سند مالکیت به شمار نمی رود.

نگارنده مقاله آشنایی با مفهوم کارنه تیر : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا