آشنایی با مفهوم لجستیک

آشنایی با مفهوم لجستیک 

آشنایی با مفهوم لجستیک : در این مقاله از مقالات تاژ ترخیص قصد آن را داریم تا شما را با مفهوم لجستیک آشنا کنیم.  لجستیک یعنی جابجایی کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر. این عمل شامل دو فرایند حمل و نقل و انبارداری می‌شود. فرایند لجستیک به همراه فرایندهای دیگری در زنجیره تامین، که شبکه‌ای از کسب و کارها و سازمان‌هاست، کار می‌کنند. حال به نظر شما نقش لجستیک چیست؟ این عمل در مراحل تولید و توزیع کالاها نقش مهمی دارد و به عنوان فرآیند برنامه‌ریزی و اجرای کارآمد حمل و نقل و نگهداری کالاها، از نقطه تولید تا مصرف تعریف می‌شود.

هدف لجستیک چیست؟ برآورده کردن نیازهای مشتری به صورت اقتصادی، مقرون به صرفه و در بازه زمانی مناسب. این فرایند تا به امروز در جابجایی تجهیزات و کالاها نقشی حیاتی ایفا کرده و در حال حاضر نیز نقشی کلیدی در جابجایی کالاهای تجاری در زنجیره تامین دارد.

 

معرفی انواع لجستیک

بسیاری از فعالیت‌ها و فرایندهای کسب‌وکارها و حتی امور روزمره افراد جامعه به علت وابستگی به زیرساخت‌های لجستیکی، با مسائل مربوط به آن مواجه هستند. در واقع، تقریبا تمامی صنایع تولیدی، بازرگانی، گردشگری و بسیاری از واحدهای خدماتی، برای تأمین نیازهای خود به زیرساخت‌های لجستیکی وابسته‌اند.

لجستیک عمدتا به دو دسته اصلی درون سوی و برون سوی تقسیم می‌شود.

در لجستیک درون سوی، کالا از تولیدکننده به انبار یا خرده فروشی‌ها جابجا می‌شود و مدیریت جابجایی کالا در این بخش، یکی از مهم‌ترین فرآیند‌های زنجیره تأمین است. درمقابل، لجستیک برون سوی به تحویل کالا به مشتری نهایی می‌پردازد. در این صنعت، بر اساس نوع خدماتی که ارائه می‌شود، زیرشاخه‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

 

لجستیک تولید

این زیرشاخه از صنعت، به بهینه‌سازی فرآیند تولید کالا در محیط‌های تولیدی از جمله کارخانه‌ها تمرکز دارد. هدف این نوع لجستیک چیست؟ هدف اصلی آن، بهینه‌سازی عملکرد دستگاه‌های تولیدی با استفاده از برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی بهینه بین فرآیندهای مختلف است. با این کار، بهره‌وری سیستم افزایش می‌یابد و می‌توان در زمان کمتر و با کیفیت بهتر، تعداد بیشتری کالا تولید کرد.

 

لجستیک اضطراری

اصطلاح لجستیک اضطراری در شرکت‌های فعال صنعت حمل و نقل و زنجیره تأمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت تاخیر و یا بروز حادثه در حسن تحویل کالا، لازم است تا سیستم حمل و نقل با سرعت بیشتری کالا را در طول زنجیره منتقل کند.

 

لجستیک توزیع

احتمالا لجستیک توزیع بیشتر از سایر انواع آن به گوش افراد آشنا باشد. لجستیک توزیع از زمانی که تولید به پایان می‌رسد و سفارش از سمت مشتری ثبت می‌شود، عملیات پردازش در انبار و تحویل مرسوله به مشتری را شامل خواهد شد. علت نام گذاری آن نیز به همین خاطر است. دلیل اهمیت زیاد این نوع از لجستیک چیست؟ در این نوع لجستیک، تعداد، مکان و زمان عرضه و تقاضا با یکدیگر متفاوت بوده و بنابرایبه همین خاطر باید توازن و تعادل میان این دو عامل را برقرار کرد.

 

لجستیک معکوس

در این نوع لجستیک، همان طور که از نام آن مشخص است، روندی برعکس از آن چه ما معمولاً با لجستیک شناخته‌ایم طی می‌شود. این نوع لجستیک در واقع روی بازگشت کالا از مقصد تحویل کالا به انبار یا نقطه مبدأ تمرکز دارد. لجستیک معکوس شامل فرآیندهای مختلف زیر می‌شود:

• برنامه‌ریزی
• اجرا
• کنترل جابجایی کالا از مشتری به تأمین‌کننده به ‌منظور پس دادن کالا
• لجستیک سبز

 

در لجستیک سبز، تلاش می‌شود تا اثرات محیط زیستی فرآیندهای حمل و نقل کاهش یابد. راهکارهای مختلفی برای کاهش تأثیر لجستیک بر آلودگی‌های زیست محیطی پیشنهاد شده است. به‌طور مثال، در این نوع لجستیک، بهینه‌سازی راه‌ها، استفاده بیشتر از حمل و نقل هوایی و عدم استفاده از وسایل نقلیه دودزا به وضوح قابل مشاهده است.

 

لجستیک کسب و کار

وقتی مشتری یک کالا را از یک فروشگاه (به صورت آنلاین یا حضوری و برای هر دسته بندی کالایی) خریداری می‌کند، مفهوم لجستیک به چرخه کسب و کار اضافه می‌شود. در یک تعریف مختصر و کارآمد، لجستیک کسب و کار را به طور مفید و مختصر می‌توان به این شکل تعریف کرد: رساندن کالا در زمان، مکان، تعداد و قیمت مناسب به مشتری.

در این روند تفاوتی نمی‌کند که آیا یک شرکت حمل و نقل اختصاصی دارد یا این وظیفه را به شرکت های واسط محول کرده است. پس از ثبت سفارش، چرخه تأمین کالا آغاز شده و پس از عملیات پردازش، کالا به آدرس مشتری ارسال می‌شود.

 

مزایای لجستیک 

حرکت کالاها در نهایت جریان نقدی را هدایت می‌کند. بنابراین مدیریت لجستیک و مدیریت تدارکات دغدغه اصلی کسب‌وکار است. به بیان دیگر مدیریت لجستیک در سودآوری شرکت‌ها تأثیر مستقیم دارد. با این اوصاف مزیت لجستیک چیست؟ در ادامه،  مزیت های اصلی مدیریت لجستیک ذکر شده است.

 

کاهش سربار
مدیریت لجستیک قادر به کاهش هزینه‌های اضافی در حوزه‌هایی مانند حمل و نقل و فضای انبار است. با کنترل مستمر موجودی، سربار را کاهش داده و هزینه‌ها را بهینه‌سازی می‌کند.

 

بهبود تجربه مشتری
تجربه خوب مشتری، محرکی برای تکرار فروش است. تحویل دقیق و سریع سفارش‌ها، تجربه مشتری را بهبود بخشیده و وفاداری به برند و فروش آینده را افزایش می‌دهد.

 

شفافیت
تاثیر مدیریت لجستیک چیست؟ این مدیریت باعث ایجاد شفافیت بیشتر در زنجیره تامین شده و به نوبه خود کمک می‌کند تا هزینه‌ها بهتر کنترل شوند. علاوه بر این مشکلات زنجیره تامین نیز شناسایی خواهند شد.

 

جلوگیری از ضرر

مدیریت لجستیک به شیوه‌های مختلفی از بروز ضرر جلوگیری می‌کند. با حسابداری موجودی واقعی، سازمان دقیقاً می‌داند که چه مقدار سهام در دسترس دارد. لجستیک بهینه از فساد و آسیب جلوگیری می‌کند.

 

حفظ مزیت رقابتی
تحویل درست و به‌موقع سفارش‌ها، یک عنصر کلیدی در تجربه مشتری است. مدیریت لجستیک در تحویل به موقع سفارشات در زممان مناسب به مشتریان به شرکت‌ها کمک می‌کند تا در عرصه رقابت باقی بمانند.

 

پشتیبانی از توسعه
مدیریت لجستیک با پیش‌بینی تقاضا، حمل و نقل و ذخیره‌سازی، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌طور بهینه از منابع خود استفاده کنند و در نتیجه، توسعه کسب‌وکار را افزایش دهند. با کاهش هزینه‌های لجستیک، شرکت‌ها می‌توانند به سرعت و با کمترین هزینه، به بازارهای جدید و گسترده‌تری دسترسی پیدا کنند. در واقع مدیریت لجستیک به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که به طور مؤثر بر توسعه و رشد خود تمرکز کنند.

 

تاثیر لجستیک در زنجیره تامین

بخشی از محوریت یک کسب‌وکار، مبادله کالا یا خدمات به منظور درآمد و تجارت است. بدون حرکت کالا یا خدمات، معامله و سودی نیز وجود ندارد. پس در این میان لجستیک چیست؟ این فرآیند به معنای انجام فیزیکی یک معامله است و بنابراین به عنوان یک بخش اصلی از عمر یک کسب‌وکار به‌شمار می‌رود. مسیری که کالاها و خدمات از طریق آن برای کامل شدن معاملات طی می‌شوند، به عنوان لجستیک شناخته می‌شود. این کالاها گاهی به‌صورت فله‌ای منتقل می‌شوند و گاهی به‌صورت فردی، به یک مشتری در یک زمان مشخص تحویل داده خواهند شد. لجستیک می‌تواند نقش‌های موثری در کسب و کار تجار و سایر صاحبین مشاغل ایفا کند که عبارتند از:

• تامین مواد اولیه
• حمل‌ونقل
• سفارش‌گردانی
• انبارداری
• پیش‌بینی تقاضا
• مدیریت موجودی
• مدیریت زنجیره تامین

 

نکات مهم مدیریت لجستیک

مدیریت درست لجستیک موجب تضمین جریان صحیح ارتباطاتی شده و در نهایت باعث می‌شود که رابطه بهتری با مشتریان خود داشته باشید. علاوه بر این، سایر مزایای مدیریت لجستیک چیست؟ کمک به کاهش خطاها، کاهش زمان تحویل و افزایش درآمد. در مدیریت لجستیک، باید به نکات زیر توجه کرد:

• اطمینان از کنترل بهتر فعالیت‌ها
• نزدیک کردن انبار به مشتری
• هسته اصلی عملیات لجستیک را خودکارسازی کرد
• استفاده از شیوه‌های مسیریابی پیشرفته
• تحویل با تمرکز بر مشتری
• کاهش ردپای کربن
• طراحی استراتژی‌های مدیریت ریسک قوی

این موارد از اهمیت بالایی برخوردارند. به طور کلی بهبود مدیریت لجستیک به بهبود عملکرد کسب‌وکار کمک می‌کنند. به طور مثال، خودکارسازی هسته اصلی عملیات لجستیک می‌تواند به کاهش خطاها و زمان تحویل کمک کند. استفاده از شیوه‌های مسیریابی پیشرفته نیز تحویل سریعتر با کمترین هزینه را به مشتریان ارائه می‌دهد. همچنین، کاهش ردپای کربن و طراحی استراتژی‌های مدیریت ریسک قوی، به حفاظت از محیط زیست و کاهش خطرات مرتبط با لجستیک کمک خواهد کرد.

 

نگارنده مقاله آشنایی با مفهوم لجستیک : آقای مهندس مهدی شکوری،‌ مشاور و مدرس امور ترخیص کالا